Akcija povodom Dana planete Zemlje – Energija iz uglja je skupa, prljava i otrovna

Dan planete Zemlje je dan na koji se još od 1970. godine širom svijeta provode aktivnosti sa ciljem da se ukaže na probleme ugrožavanja životne sredine i pošalju poruke odgovornim institucijama i pojedincima. [1]

Aktivisti Centra za životnu sredinu i Helsinškog parlamenta građana su danas u Ugljeviku, Tuzli i Stanarima obilježili Dan planete Zemlje organizujući akciju ispred termoelektrana Ugljevik, Tuzla i Stanari koja je u izgradnji. Cilj akcije je bio da se zainteresovanim predstavnicima medija predstavi publikacija “Skupa, prljava, otrovna – energija iz uglja i njene mračne tajne”, koja govori o opasnostima proizvodnje energije iz uglja.

Igor Kalaba: „Ovom publikacijom smo željeli da predstavimo aspekte proizvodnje energije iz uglja o kojima se u javnosti malo ili nikako ne govori. Predstavnici vlasti koji promovišu projekte novih termoelektrana na ugalj pretjeruju u ocjenama pozitivnih strana tih projekata, dok negativne umanjuju ili ih najčešće uopšte ne pominju. Ovdje prije svega mislim na posljedice po zdravlje ljudi, ponajprije najmlađih i najstarijih, koji su najosjetljiviji na zagađenja vazduha. Zdravstvena šteta takođe rezultira i finansijskim troškovima liječenja i izgubljenih radnih dana.“

Centar za ekologiju i energiju iz Tuzle je prošle godine objavio analizu u kojoj su izneseni podaci da bi postojeći i planirani novi pogoni termoelektrana u Tuzli i Banovićima u periodu 2015-2030. godine izazvali gubitak od 39 260 godina očekivanog životnog vijeka, brojne smrtne slučajeve i ukupnu finansijsku štetu u iznosu od 810 miliona evra.[2] Takođe, organizacija HEAL je objavila najširu studiju takve vrste do sada, gdje termoelektrane na ugalj u Evropi godišnje uzrokuju 23 300 preranih smrti i gubitak od 54,7 milijardi evra[3].

Publikacija “Skupa, prljava, otrovna – energija iz uglja i njene mračne tajne”, u tri poglavlja detaljnije govori o ekonomskim i zdravstvenim posljedicama rudarenja i spaljivanja uglja, ali i o međunarodnim obavezama koje je BiH preuzela u oblasti smanjenja uticaja na klimatske promjene. Ovakve aktivnosti koje provode vlasti u mnogim slučajevima krše preuzete obaveze ili onemogućuju njihovo ispunjavanje, što ponovo može uzrokovati različite vrste sankcija po BiH i entitete.

Miodrag Dakić: “Planovi za izgradnju novih termoelektrana su sve bliže realizaciji u oba entiteta. U Republici Srpskoj TE Stanari je u izgradnji još od maja prošle godine, a neki pripremni radovi za TE Ugljevik 3 su takođe završeni. U FBiH tenderska procedura za novi blok TE u Tuzli je privedena kraju a nedavno je pokrenuta za TE u Banovićima. Ovi projekti se provode uprkos činjenici da nisu sprovedena adekvatna istraživanja o tome kako će uticati na životnu sredinu i zdravlje građana u BiH, te da je prilično izvjesno da će ovi objekti kada budu izgrađeni gotovo sigurno kršiti pravila EU o uticaju na životnu sredinu. Potpuno je nerazumno i neodgovorno, prema sadašnjim i budućim generacijama, ovako dugoročne i potencijalno izuzetno štetne projekte sprovoditi na osnovu paušalnih procjena tehnoloških, zdravstvenih i ekonomskih prednosti i rizika. Takođe, treba navesti da je cijeli proces, a posebno izdavanje koncesija, izvršeno na krajnje netransparentan način. Nadamo se da će ova brošura svima koji je pročitaju približiti ovu temu, te ih podstaći da nam se pridruže u našim zahtjevima za čistu i održivu energiju i budućnost u BiH”.

Akciju je podržao Helsinški parlament građana kroz projekt „X-Press“ koji finansira Evropska unija, a pluća koja simbolizuju uticaj termoelektrana na zdravlje ljudi se koriste uz podršku globalne kampanje „Cough4Coal“[4] koja za cilj ima podizanje svijesti o štetnosti energije iz uglja. Pluća je izradila umjetnička grupa Tools for Action.

Centar za životnu sredinu kroz kampanju „Stop prljavoj energiji – jer budućnost je obnovljiva“, informiše javnost o neodgovornim i štetnim aktivnostima koje provode vlasti u BiH u pogledu razvoja energetskih projekata. Kampanju provodimo u saradnji sa Centrom za ekologiju i energiju iz Tuzle.

Priručnik u PDF formatu će od sledeće sedmice biti dostupan na web stranicama ekoloških organizacija u biH.

Za više informacija:

Miodrag Dakić, Koordinator programa Energija i klimatske promjene

Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je vidjeli., 051 433 142, 066 475 444

Igor Kalaba, Koordinator kampanje “Stop prljavoj energiji – jer budućnost je obnovljiva”

Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je vidjeli., 051 433 142, 065 860 796


[1] http://www.earthday.org/

[2] http://ekologija.ba/userfiles/file/Uticaj%20termoelektrana%20na%20zdravlja%20stanovnistva.pdf

[3] http://www.env-health.org/IMG/pdf/heal_report_the_unpaid_health_bill_how_coal_power_plants_make_us_sick_final.pdf

[4] https://www.facebook.com/cough4coal?fref=ts

Izvor: www.czzs.org